Буа комбайнчылары: гаилә подрядлары - Сөнгатовлар (+фото)
Мәхәббәт комбайнга утырткан Буа районында Сөнгатовларны белмәгән кеше юк. Кибеткә килеп керсәләр дә, балалар бакчасына, мәктәпкә барсалар да, комбайнчылар килде, дип каршы алалар икән. Бу юкка түгел. Абыйлы-энеле Илгиз белән Илгизәр комбайнда эшләсә, хатыннары Рузалия белән Наилә - аларның ярдәмчеләре, уң куллары. "Ак барс" холдингына керүче "Авангард" хуҗалыгында урып-җыюның яртысыннан...
"Ак барс" холдингына керүче "Авангард" хуҗалыгында урып-җыюның яртысыннан артыгы тәмамланган инде. Гектарыннан уртача алганда 42,6 центнер уңыш чыга, диләр. Кайбер басуларда, урынына карап, 50 центнерга кадәр җиткән мәйданнар бар. Урып-җыюның җай белән баруында Сөнгатовларның тырышлыгы әйтеп бетергесез зур, ди җитәкчелек. Бу ике гаиләне районга гына түгел, бөтен республикага үрнәк итеп күрсәтергә кирәк, дип тә өстиләр. "Комбайннарын гел карап, төзекләндереп, майлап торалар. Чын-чынлап гаилә подряды белән эшләүче кешеләр болар, - ди генераль директорның беренче урынбасары Расыйх Яфизов. - Бу егетләр - безнең алыштыргысыз механизаторлар. Язгы чәчүдә дә, урып-җыюда да, көзге чорда да шушыларга таянабыз. Алар - бөтен эшне җиренә җиткереп башкаручылар".
Ничек болай бергәләп эшләргә булдыгыз, дигән сорауга Сөнгатовларның җавабы кыска булды: "Эшләгән бөтен акча бер гаиләгә керә. Бу айда безнең иң күп акча эшли торган вакытыбыз". Бергәләп эшләүнең өстен яклары күбрәк булуын да белдерделәр. Ярдәм кирәк булганда, хуҗалык белгечләреннән тыш, әтиләре Газиз абыйны да чакыралар икән. Ул исә - заманында хуҗалыкның алдынгы механизаторы булган кеше, техниканың бөтен нечкәлекләрен белә. Улларын кыр батыры итүдә әти кешенең дә тырышлыгы зур.
- Мәктәптә укыган елларда да хуҗалыкта кайнаша идек, - ди Илгиз. - Техникага тартылу канда инде безнең.
Мәскәү кызы Рузалия
Басуга барган чакта, Расыйх әфәнде Рузалиянең Мәскәүдә туып үсүен, авыл егетенә кияүгә чыгып, Буада төпләнеп калуын сөйләде. Баштарак бу хәлгә ышанып җитмәдек. Шаяртадыр, дигән уй да керде. Дөрес сүзгә җавап юк. Югары белемле Мәскәү кызы бүген "Авангард" хуҗалыгы кырларында эшли. Мәхәббәтнең тылсымлы көче Мәскәү кызларын да комбайн штурвалы артына утырту сәләтенә ия, димәк.
- Миңа балачактан авыл бик ошый иде, - ди Рузалия үзе бу хакта. - Җирне яратуым аркасында Ходай миңа шундый язмыш биргәндер. Шәһәр кызы булсам да, гомер итәргә авылны сайладым.
Илгиз белән танышулары да шул авыл аркасында. Исәк авылына туганнарына кунакка кайтып йөргән кыз белән шушы сала егете арасында мәхәббәт хисләре уяна. Илгиз юридик белем алырга дип Мәскәүгә укырга китә. Башка кеше булса, шунда төпләнеп тә калыр иде. Алар да тормыш юлын шулай башлый. Рузалия менеджмент белгечлеге ала, югары белемле белгеч була. Яшь гаилә баштарак Мәскәүдә яши, аннан уртак фикергә килеп, авылга кайтырга карар кылалар. Илгиз полициягә эшкә урнаша. Аннан китәргә мәҗбүр булгач, берничә айга гына, дип колхозга килә. Тик берничә ай дигәне әле дә дәвам итә. Башта тракторда эшли, аннан җитәкчелек комбайнга утырырга тәкъдим итә. Комбайн аның өчен күрмәгән, белмәгән нәрсә түгел. Яшь вакытында әтисенең ярдәмчесе булып эшли ул. Уракта беренче булып, заманында хәтта Венгриягә барып, ял итеп кайту бәхетенә дә ирешәләр. "Без мәктәп яшендә үк әти янында җир эшен белеп үстек, - ди Илгиз. - Сукалау буенча да беренче урыннарны ала идек".
- Иренә булышыр өчен Рузалия трактор йөртергә махсус укып, "права" алды, - ди "Авангард" хуҗалыгы рәисе урынбасары Расыйх Яфизов. - Бездә комбайнчылар бер-берсенә булышып эшли. Ярдәм кирәк икән, үз эшләрен ташлап, башкаларга булышалар. Менә шул вакытта комбайн тик тормасын өчен, Рузалия үзе утырырга булды. Аларның комбайны бер минут та туктап тормый, чиратлашып эшлиләр. Яшерен-батырын түгел, көн буе эшләгәч, комбайнчылар ара. Менә шундый вакытта Илгиз урынына хатыны утыра. Күрсәткечләре шуңа яхшы аларның.
- Комбайнда эшләячәгемне белгәч, бөтен кеше аптырады, - ди Рузалия. - Әти-әниләр бу адымыма каршы килмәде, туганнар да сүз әйтмәде. Алты ел эшлим бит инде, хәзер күнегеп беттеләр.
Әти-әниләре кырда эшләгән вакытта Илгиз белән Рузалиянең 8-10 яшьлек ике малайлары Мәскәүдәге әби-бабайларына кунакка китә икән.
- Эшләргә бик кызык, - дип Рузалия, тагын бер кат безне гаҗәпкә калдырып, сүзен дәвам итә. Бу вакытта аның күзләрендә очкын кабына. - Белмим, кем ничектер, мин бу эштән рәхәтлек алам.
Ә бит комбайнчы булу җиңелләрдән түгел. Биштә йокыдан торып, кичен тугыз-уннарда гына кайтырга кирәк. Шулай булса да, зарланмыйлар. Моңа кадәр Рузалия белән Илгиз Исәк авылында яшәгән, берничә ел элек йорт салып, Буага күченгәннәр. "Без булмаган җирдә генә тормыш яхшы, - ди алар. - Быел безнең бергә яши башлаганга март аенда 15 ел булды. Зур шәһәрдә яшисеңме, авылдамы, бер-береңне аңлап, хөрмәт итеп гомер итү кирәк. Ачып керә торган үз ишегең булу - яшь гаилә өчен иң зур бәхетләрнең берсе ул".
Буа кызы Наилә
- Беренче елны комбайнчы ярдәмчесе булып эшләдем. Аннан үзем иярли башладым, - ди Илгизнең энесе Илгизәр. - Яныма хатынны да алырга булдым. Мин иртә таңнан чыгам, Наилә балаларны бакчага илткәч, машина белән соңрак килә.
Наилә дә олы килен Рузалиядән калышмый, анысының да техника йөртергә хокукы бар. "Авыр кырлар булганда мин аңа рульне бирмим. Комбайнда эшләү дигәч тә, аның үз нечкәлекләре бар. Бөтен нәрсәне дә хатын-кызга ышанып булмый", - дип елмая Илгизәр.
- Баштагы мәлдә комбайн белән идарә иткәндә бераз куркыта иде. Хәзер ияләштем инде, алтынчы сезонны эшлим бит, - ди Наилә. - Ирем белән бергә эшләргә булгач, өйдәгеләр дә каршы килмәде. Икебез дә басуда булгач, авырлыклар белән дә очрашабыз, анысы да бик тиз үтеп китә, шөкер. Ике якның әти-әнисе булышкач, эшләргә була.
- Янда якын кешең булу бик кирәк, - дип сүзен дәвам итә Илгизәр. - Янәшәңдә кеше булмаса, күзгә йокы төшә. Бергә булгач, уяулык арта. Иртә таңнан торгач, ардырган вакытлары да бар инде. Менә шул вакытта Наилә рульгә утыра.
Илгизәр рульдә булганда, комбайн тыгылганда, чистарту эшләре Наилә җилкәсенә төшә.
- Бүген ирем рульне миңа бирми. Борчак сугабыз. Ул җиргә яткан, суктырырга авыррак. Җаен белеп бетереп булмый. Ирләребез бу эштә безгә караганда остарак, - ди Наилә. - Һәр эшне ничек башкарганын карап торасың да шуннан отып каласың. Бер ияләнгәч, авырлыгы юк аның.
Наилә тумышы белән авыл кызы булып саналса да, кечкенә чагында гаиләләре район үзәге Буага күченгән. Илгизәр белән Исәктәге әбисенә кунакка кайтып йөргәндә танышканнар. Илгизәр дә - белеме буенча юрист кеше, Наилә исә пешекче һөнәрен сайлаган. Тик язмыш галиҗәнаплары аларны да игенче иткән. Бүген Сөнгатовларның ике балалары бар. Олы кызларына быел 5 тулса, кечкенәсенә 2,5 яшь кенә икән әле.
- Наилә беренче елын комбайнда эшләгәндә көмәнле иде, - дип искә ала Расыйх Әмирҗан улы. - Аның өчен бөтенебез борчылып тордык.
Урып-җыю эшләрен тәмамлый да бала табарга китә Наилә. Балалар бик кечкенә вакытта да ул кырдан аерылмый. Бу вакытта сабыйларын каенанасы караган. Хәзер Буага күченгәч, оныклар күбесенчә Наиләнең әти-әнисе җилкәсенә калган.
- Эшебез һава торышына бик бәйле, - ди Илгизәр. - Яңгыр яумаганда ничек тә эшләргә тырышабыз. Кояш кыздыра, эссе, дип ятып булмый. Яңгырларга китсә, эш тә артта кала.
Наиләдән дә бу эшкә ничек кереп киттең, дип сорамый булдыра алмадым. "Безнең нәселдә ир-ат эшен башкаручы башка бер генә дә хатын-кыз юк. Әнигә әйткәч, үзең сайлаган эш, каршы килмим, диде", - ди ул.
Көн-төн басуда яткач, бу гаилә үз бакчаларында әйбер үстермидер, дип уйлап ялгыша күрмәгез, икесе дә үстерә. "Безнең бакчага чыккан юк, язгы чәчү вакытында кайтып кереп булмый. Бакча тулысынча Наилә өстендә", - ди Илгизәр. Ә менә үскән җиләк-җимешне, яшелчәләрне тозлау, маринадлау, кайнатмалар ясау эшләре әниләре җилкәсенә төшә икән. "Анысына безнең вакыт калмый", - ди Наилә.
"Комбайнны артык куарга ярамый"
Бер-берсенә булышып, ярышып эшли туганнар. Илгиз моңа кадәр иске комбайнда эшләгән. Быел аңа яңасын биргәннәр. "Беренче елны җай белән генә эшләргә кирәк, куарга ярамый", - ди Илгиз. Илгиз дә, Илгизәр дә "АКРОС" комбайнында эшли. Икесе дә быел 10ар мең центнер бөртек суктырган. Президент премиясенә дәгъва кылучы 200 комбайнчы арасына эләгү мөмкинлекләре бар.
Следите за самым важным и интересным в Telegram-каналеТатмедиа
Нет комментариев