Яңа, туңдырылган яки консервланган: табиблар нинди ризыклар белән туклануның файдасы турында

Ләкин моның кайсысы чыннан да файдалы? Һәр вариантның уңай һәм тискәре яклары, заманча тенденцияләр һәм азык-төлек продуктларының киләчәге турында Республиканың җәмәгать сәламәтлеге һәм медицина профилактикасы үзәге белгечләре сөйләде.

Яңа продуктлар:

"Яңа гына пешкән яшелчә һәм җиләк-җимешләр гадәттә максималь файда белән ассоциацияләнә, чөнки аларда ачык тәмнәр һәм, еш кына, витаминнар һәм антиоксидантларның иң бай җыелмасы бар. Ләкин "яңа" - ул чагыштырма төшенчә: продуктлар файдалы матдәләрен транспортлау һәм саклау процессында ук югалтырга мөмкин. Мәсәлән, С витамины яктылыкка һәм һавага сизгер, шуңа күрә берничә көн яткан яшелчәләрдә ул азрак булырга мөмкин", - дип аңлатты баш табиб урынбасары Рушан Вәлиев.

Өстенлекләре:

• табигый зәвык һәм текстураның максимумы;

• кайбер тотрыксыз витаминнарның (мәсәлән, В һәм С) югары булуы;

• органик һәм локаль продуктлар сайлау мөмкинлеге.

Җитешсезлекләре:

• бик тиз бозыла, бигрәк тә дөрес сакланмаса;

• ерак регионнарда сезонлы рәвештә һәрвакытта да файдаланып булмый;

• составында пестицид һәм пычраткыч матдәләр калдыклары булырга мөмкин.

Туңдырылган продуктлар:

"Туңдыру – максималь туклыклы матдәләрне саклап калуның иң яхшы ысулларының берсе. Дөрес һәм тиз туңдырылган яшелчә һәм җиләк-җимешләр микробларның үрчүен туктата, витаминнарны боза һәм югалта торган химик реакцияләрне акрынайта. Күп кенә тикшеренүләр күрсәткәнчә, туңдырылган продуктлар витаминнар һәм антиоксидантлар күләме буенча яңа продуктлардан ким булмаска мөмкин", - диде сәламәт яшәү рәвеше гигиенасы тәрбиясе һәм пропаганда бүлеге мөдире Гүзәл Галимуллина.

Өстенлекләре:

• файдалы микроэлементларның һәм витаминнарның күп өлешен саклыйлар;

• ел буе файдаланырга мөмкин;

• әзерләү тизлеге һәм саклау уңайлылыгы;

• бактериаль бозылуга азрак бирешәләр.

Җитешсезлекләре:

• текстураны югалту ихтималы бар, мәсәлән, яшелчәләр эрегәннән соң йомшаграк булалар;

• туңдырылган продукциянең барысы да бертигез файдалы түгел – кайбер ярымфабрикатларда тоз һәм консервантлар бар;

• даими салкын температура таләп итәләр.

Консервланган продуктлар:

Заманча консервлар күп кенә витаминнарны һәм минералларны саклый ала, бигрәк тә сүз тулы яшелчәләр, җиләк-җимешләр яки кузаклылар турында барса. Ләкин җылылык белән эшкәрткәндә С витамины һәм антиоксидантларның бер өлеше зыян күрә.

Өстенлекләре:

• суыткычсыз озак саклау вакыты;

• теләсә нинди шартларда куллану мөмкинлеге;

• еш кына файдалы клетчатка һәм аксым була.

Җитешсезлекләре:

• тоз, шикәр һәм консервантларның югары концентрациясе булырга мөмкин;

• витаминнарның бер өлешен югалту һәм эшкәртү аркасында тәмнең үзгәрүе;

• металлның азык белән реакциясе аркасында зарарлы матдәләр хасил булу куркынычы бар.

"Хроник авыруларны профилактикалау өчен, ризыкның идеаль вариантын эзләүгә караганда, рационның гомуми баланслылыгы һәм аның төрлелеге мөһимрәк», - дип ассызыклый Гүзәл Галимуллина.

Шул ук вакытта:

• төрле яшелчә һәм җиләк-җимешләрне даими рәвештә кушу иммунитетны саклый һәм ялкынсынуны киметә;

• төрле яшелчәләрдән ясалган клетчатка эчәклек микробиотасын нормальләштерергә ярдәм итә.

Табиблар тоз, шикәр һәм химик өстәмәләр өстәлгән продуктлардан, бигрәк тә консерва һәм ярымфабрикатлардан качарга киңәш итә. Мөмкинлек булганда, өстәмәләрсез туңдырылган яшелчәләргә һәм яңа, сезонлы продуктларга өстенлек бирергә кирәк.

Һәр йорт өчен гамәли киңәшләр:

• сезон вакытында яңа җитештерелгән яшелчәләр һәм җиләк-җимешләр алырга тырышыгыз;

• тоз һәм соуслар кушылмаган туңдырылган продуктларны сайлагыз;

• составны җентекләп тикшергәндә, тозлы һәм баллы ризыкларны артык кулланмаганда консервларны өстәмә буларак кулланыгыз;

• азык-төлекне дөрес саклагыз: яңа суыткычта пешерелгән, даими минус температурада туңдырылган ризыкларны, консерваларны коры, салкынча урында саклагыз;

• туклыклы матдәләр кытлыгын киметү өчен ризыкны төрлеләндерегез.

“Азык-төлек продуктларының киләчәк үсеше витаминнарны саклау технологияләренең яхшыруына һәм экологик төргәкләр булдыруга бәйле", - дип саный Рушан Вәлиев.

Димәк, безнең тормышка нинди перспективалы вариантлар керә?

1. Камилләштерелгән туңдыру һәм вакуумлаштыру. Бу ысуллар витаминнарны гына түгел, продуктларның тәм сыйфатларын да сакларга мөмкинлек бирә.

2. Табигый консервантлар кулланып герметизацияләү һәм җылылык белән эшкәртүне бетерү кебек консервлауның югары технологияле ысуллары. Саклау вакыты да файданы арттырырга ярдәм итәчәк.

3. Сафлык һәм туклыклылык индикаторлары күрсәтелгән “акыллы” төргәкләр. Бу сыйфатны һәм куркынычсызлыкны яхшырак контрольдә тотарга мөмкинлек бирәчәк.

Республика үзәге белгечләре шулай ук локаль җитештерү һәм тиз арада тәэмин итү потенциалын билгеләп үттеләр – алар продуктны җыйган вакыттан аның өстәлгә эләгүе арасында вакытны киметә.